F.5.4.2. Maddenin Ayırt Edici Özellikleri Konusu Detayları

• Saf addelerin erime ve donma noklalarını deneylerle belirleme
• Saf maddelerin kaynama noktasını deneylerle belirleme
• Erime ve donma noktalarını kullanarak saf maddeleri ayırt etme
• Kaynama noktasını kullanarak saf maddeleri ayırt etme
• Maddelerin ortak özelliklerini açıklama
• Maddelerin ayırt edici özelliklerini açıklama
• Erime noktasını tanımlama
• Donma noktasını tanımlama
• Saf maddelerde erime noktasının donma noktasına eşit olduğunu belirtme
• Kaynama noktasını tanımlama
• Madde miktarının erime, donma ve kaynama noktasını etkilemediğini belirtme
• Isıtıcının gücünün erime, donma ve kaynama noktasını etkilemediğini belirtme
• Madde miktarının ve ısıtıcı gücünün hâl değiştirme olayının süresini etkilediğini belirtme
• Saf bir maddenin sıcaklık-zaman tablosunu yorumlama
• Saf bir maddenin sıcaklık-zaman grafiğini yorumlama
• Saf bir maddenin sıcaklık-zaman tablosundaki verileri kullanarak grafik oluşturma
• Günlük hayatta maddelerin ayırt edici özelliklerinden yararlanılarak geliştirilen alet ve araçlara örnekler verme

Erime, Donma ve Kaynama Noktaları

Saf Maddelerin Kaynama Noktası

Isı alan sıvı bir madde zamanla sıvı hâlden gaz hâle geçer, yani buharlaşır. Buharlaşmanın sıvının her yerinde gerçekleşmesi ile sıvı kaynamaya başlar. Isıtılan saf sıvıların sıcaklıkları kaynama başlayıncaya kadar artar ve kaynama süresince sabit kalır. Maddenin sıvı hâlden gaz hâle geçtiği bu sıcaklık değerine "kaynama sıcaklığı", diğer bir ifadeyle "kaynama noktası" denir.

Her bir saf madde farklı bir sıcaklıkta kaynadığı için saf maddeler kaynama noktalarına bakılarak tanınabilir ve diğer maddelerden ayırt edilebilir. Diğer bir ifadeyle kaynama noktası saf maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

Saf Maddelerin Erime ve Donma Noktaları

Isı alan ya da ısı veren maddeler zamanla hâl değiştirir. Isı alan katı bir madde katı hâlden sıvı hâle geçer, yani erir. Isı veren sıvı bir madde ise sıvı hâlden katı hâle geçer, yani donar. Isıtılan saf katı maddelerin sıcaklıkları erime başlayıncaya kadar artar ve erime süresince sabit kalır. Maddenin katı hâlden sıvı hâle geçtiği bu sıcaklık değerine "erime sıcaklığı", diğer bir ifadeyle "erime noktası" denir.

Soğutulan saf sıvı maddelerin sıcaklıkları da donma başlayıncaya kadar azalır ve donma süresince sabit kalır. Maddenin sıvı hâlden katı hâle geçtiği bu sıcaklık değerine "donma sıcaklığı", diğer bir ifadeyle "donma noktası" denir.

Saf maddelerin erimeye başladığı sıcaklıkla donmaya başladığı sıcaklık birbirine eşittir.

Her bir saf madde farklı bir sıcaklıkta eriyip donduğu için saf maddeler erime ve donma noktalarına bakılarak tanınabilir ve diğer maddelerden ayırt edilebilir. Diğer bir ifadeyle erime ve donma noktası saf maddeler için ayırt edici bir özelliktir.