FB.5.5.3. Maddenin Hâl Değişimi Konusu Detayları
FB.5.5.3. Maddenin Hâl Değişimi Konusu ait detaylar, konuya ait kazanımlar/öğrenme çıktıları. Kazanımlar/öğrenme çıktıları için lütfen kazanıma/öğrenme çıktısına tıklayınız.
Kazanımlar/Öğrenme Çıktıları
FB.5.5.3.0. Tüm kazanımları veya birden fazla kazanımı kapsayan sorular için.
FB.5.5.3.1. Maddenin ısı etkisiyle hâl değiştirebileceğini bilimsel gözleme dayalı tahmin edebilme
Açıklama
2024 Maarif Modeli Fen Bilimleri Öğretim Programı
3. Bölüm: Maddenin Hâl Değişimi
FB.5.5.3.1. Maddenin ısı etkisiyle hâl değiştirebileceğini bilimsel gözleme dayalı tahmin edebilme
a) Maddenin ısı etkisiyle hâl değiştirebileceğine ilişkin ön bilgi ve deneyimlerine dayalı önerme oluşturur.
b) Gözleme dayalı olan ve olmayan önermeleri karşılaştırır.
c) Maddenin ısı etkisiyle hâl değiştirebileceğini temellendirebilmek için gözlem verilerinden sonuç çıkarır.
ç) Gözlemlenmemiş duruma ilişkin tahminde bulunur.
d) Tahminlerinin geçerliğini sorgular.
ESKİ PROGRAMA GÖRE (2018)
Önerilen Süre: 6 ders saati
Konu / Kavramlar: Erime, donma, kaynama, yoğunlaşma (yoğuşma), buharlaşma, süblimleşme, kırağılaşma
F.5.4.1.1. Maddelerin ısı etkisiyle hâl değiştirebileceğine yönelik yaptığı deneylerden elde ettiği verilere dayalı çıkarımlarda bulunur.
Sıvıların her sıcaklıkta buharlaştığı fakat belirli sıcaklıkta kaynadığı belirtilerek buharlaşma ve kaynama arasındaki temel fark açıklanır.
Kazanım Bileşenleri:
- Maddelerin doğada katı, sıvı ve gaz hâllerinde bulunduğunu belirtme
- Maddelerin hâl değiştirme sürecindeki olayları listeleme
- Erime olayını ısı alınıp verilmesi temelinde açıklama
- Donma olayını ısı alınıp verilmesi temelinde açıklama
- Kaynama olayını ısı alınıp verilmesi temelinde açıklama
- Yoğuşma olayını ısı alınıp verilmesi temelinde açıklama
- Buharlaşma olayını ısı alınıp verilmesi temelinde açıklama
- Süblimleşme olayını ısı alınıp verilmesi temelinde açıklama
- Kırağılaşma olayını ısı alınıp verilmesi temelinde açıklama
- Buharlaşma ve kaynama arasındaki temel farkları açıklama
- Maddelerin ısı etkisiyle eriyebileceğini deneylerle gösterme
- Maddelerin ısı etkisiyle donabileceğini deneylerle gösterme
- Maddelerin ısı etkisiyle kaynayabileceğini deneylerle gösterme
- Maddelerin ısı etkisiyle buharlaşabileceğini deneylerle gösterme
- Maddelerin ısı etkisiyle yoğuşabileceğini deneylerle gösterme
- Maddelerin ısı etkisiyle süblimleşebileceğini deneylerle gösterme
- Maddelerin ısı etkisiyle kırağılaşabileceğini deneylerle gösterme
- Saf maddelerde hâl değişimi süresince sıcaklığın sabit kaldığını belirtme
- Erime olayına günlük hayattan örnekler verme
- Donma olayına günlük hayattan örnekler verme
- Buharlaşma olayına günlük hayattan örnekler verme
- Yoğuşma olayına günlük hayattan örnekler verme
- Kaynama olayına günlük hayattan örnekler verme
- Kırağılaşma olayına günlük hayattan örnekler verme
- Süblimleşme olayına günlük hayattan örnekler verme
- Hâl değişimini açıklama
Maddenin Hal Değişimi
Maddeler hâl değişimi sırasında çevreden ısı alır ya da çevreye ısı verirler. Çevreden ısı alarak katı hâlden sıvı hâle geçmeye erime, sıvı hâlden gaz hâle geçmeye ise buharlaşma adı verilir.
Çevreye ısı vererek gaz hâlden sıvı hâle geçmeye yoğuşma, sıvı hâlden katı hâle geçmeye ise donma adı verilir.
Maddenin Hal Değişimi
Gaz hâldeki su buharının ani sıcaklık değişiminin etkisiyle çevresine ısı verip sıvı hâle geçmeden direkt katı hâle geçmesine kırağılaşma, katı hâldeki maddenin ise çevreden ısı alıp sıvı hâle geçmeden direkt gaz hâle geçmesine de süblimleşme denir.
Buharlaşma ve Kaynama Arasındaki İlişki
Buharlaşma her sıcaklıkta ve sıvının sadece yüzeyinde gerçekleşen bir hâl değişimi olayıdır. Buharlaşma hızı sıcaklığa bağlı olduğundan sıcaklık arttıkça buharlaşma hızı da artar. Buharlaşmanın en yoğun ve hızlı gerçekleştiği anda ise kaynama başlar. Kaynama sadece belirli sıcaklıklara ulaşıldığında başlar ve sıvının her tarafında gözlemlenir. Kaynama süresince de sıvının sıcaklığı değişmez.
Arama
Yardım
- Soru alanına yazı boyutu büyütme/küçültme özelliği eklendi.
- İlkokul 1.sınıf için basit toplama, çıkarma ve çarpma sayfası eklendi.
- İlkokul 1.sınıf öğrencileri için basit oku/dinle etkinliği sayfası eklendi.
- İlkokul 1.sınıf öğrencileri için basit dinleme/yazma etkinliği sayfası eklendi.
8.Sınıf Üniteleri
7.Sınıf Üniteleri
6.Sınıf Üniteleri
5.Sınıf Üniteleri
4.Sınıf Üniteleri
3.Sınıf Üniteleri
İstatistikler
Toplam Soru Sayısı: 4307
Test: 2105 (%49)