FB.6.2. Kuvvetin Etkisinde Hareket Ünitesi Detayları

Bu ünitede bir cisme etki eden kuvvetlerin yönü, doğrultusu ve büyüklüğü gözlemlenerek veriler toplanması, toplanan verilerin analiz edilerek bileşke kuvvetin yönünün, doğrultusunun ve büyüklüğünün hesaplanıp tanımlanması, bir cisme etki eden bileşke kuvvetin büyüklüğüne göre dengelenmiş ya da dengelenmemiş olma durumunun belirlenmesi, dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlerin bir cismin hareketine olan etkisinin yorumlanması, bir cismin sürati ve hızının karşılaştırılıp niteliklerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Ünite İçin Önerilen Süre: 14 Ders Saati

ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ

1. Bölüm: Bileşke Kuvvet

FB.6.2.1.1. Bir cisme etki eden aynı doğrultudaki kuvvetler arasındaki ilişkileri açıklayarak bileşke kuvveti yapılandırabilme
a) Bir cisme etki eden aynı doğrultudaki kuvvetleri inceleyerek aralarındaki mantıksal ilişkileri ortaya koyar.
b) Bir cisme etki eden aynı doğrultudaki kuvvetler arasındaki ilişkileri yapılandırarak bileşke kuvveti açıklar.

FB.6.2.1.2. Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlerin etkisi altındaki bir cismin hareketine yönelik deney yapabilme
a) Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlerin bir cismin hareketine etkisini gösteren deney düzeneği tasarlar.
b) Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlerin bir cismin hareketine etkisini analiz eder.

2.Bölüm Sabit Süratli ve Sabit Hızlı Hareket

FB.6.2.2.1. Sürat ve hız kavramlarını karşılaştırabilme
a) Sürat ve hız kavramlarına ilişkin özellikleri belirler.
b) Sürat ve hız kavramlarına ilişkin benzerlikleri listeler.
c) Sürat ve hız kavramlarına ilişkin farklılıkları listeler.

Alan Becerileri: FBAB7. Deney Yapma

Kavramsal Beceriler: KB2.7. Karşılaştırma, KB2.13. Yapılandırma

Eğilimler: E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E3.8. Soru Sorma

PROGRAMLAR ARASI BİLEŞENLER

Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri
SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

Değerler
D3. Çalışkanlık, D16. Sorumluluk, D20. Yardımseverlik

Okuryazarlık Becerileri
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB7. Veri Okuryazarlığı

DİSİPLİNLER ARASI İLİŞKİLER
Matematik

BECERİLER ARASI İLİŞKİLER
FBAB8. Bilimsel Çıkarım Yapma, KB3.3. Eleştirel Düşünme

İÇERİK ÇERÇEVESİ
Bileşke Kuvvet
Dengelenmiş ve Dengelenmemiş Kuvvetler
Sürat ve Hız İlişkisi

Anahtar Kavramlar: büyüklük, yön, doğrultu, uygulama noktası, bileşke kuvvet, dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvet, dengeleyici kuvvet, sürat-hız, alınan yol-yer değiştirme, zaman

ÖĞRENME KANITLARI (Ölçme ve Değerlendirme)
Öğrenme çıktının değerlendirilmesinde çalışma kâğıdı, V diyagramı ve performans görevleri kullanılabilir. Ayrıca ünite sürecinde ortaya çıkan öğrenci ürünleri değerlendirme amaçlı kullanılabilir.

Günlük yaşamda dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlere ait örnekleri tanıtan bir poster hazırlanabilir. Bu görevin değerlendirilmesinde analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılabilir.

ÖĞRENME-ÖĞRETME YAŞANTILARI
Temel Kabuller: Öğrencilerin kuvvet kavramını ve kuvvetin cisimler üzerindeki etkisini bildikleri kabul edilmektedir.

Kuvvetin dinamometre ile ölçüldüğünü ve biriminin Newton olduğunu bildikleri kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci: Öğrencilere kuvvet ve kuvvetin cisim üzerindeki etkilerine yönelik mevcut bilgilerini ortaya çıkarmak için açık uçlu sorular yöneltilebilir.

Kuvvetin ne ile ölçüldüğü ve birimi sorulabilir.

Köprü Kurma: “Kuvvetin cisimler üzerindeki etkileri nelerdir?” vb. sorular sorularak uygulanan kuvvetin yönü ve doğrultusu ile hareketi arasında bağlantı kurulabilir.

Öğrencilerin günlük yaşamlarında cisimlerin hareketini bileşke kuvvet ile ilişkilendirmeleri sağlanabilir.

Öğrencilerin günlük yaşamlarındaki hız ve sürat örnekleri ile derste öğrenilen kavramlar arasında ilişki kurulabilir.

FARKLILAŞTIRMA
Zenginleştirme: Mühendislik ve tasarım süreci kullanarak bileşke kuvvete yönelik kodlama ve FETEMM eğitim anlayışına uygun mühendislik ve tasarım tabanlı etkinlikleri içeren araç tasarımları ya da modelleri oluşturmaları istenebilir.

Öğrencilerin bileşke kuvvete yönelik dijital ortamda etkileşimli içerik/simülasyon/video tasarlamaları sağlanabilir.

İbni Sina, Aristoteles’e bağlı kalarak “Fazla kuvvet daha fazla hızlanma demektir.” ifadesini kullanmıştır. Benzer şekilde Newton öncesi hareket anlayışını yansıtan “Kuvvetsiz hareket olamaz.” ilkesi açısından bakıldığında doğal bir durum olan “hareket ettirici” gereksinimi, İbni Sina tarafından hareket ilkesi olarak kabul edilmiştir. İbni Sina’nın bu konudaki tespitlerinden hareketle bilimin doğası anlayışı kapsamında kuvvet ve hareket konularında tarihsel yaklaşımı dikkate alan performans görevi verilebilir.

Destekleme: Eğitsel dijital içeriklerden video, animasyon, simülasyon vb. etkinlikler ile soyut kavramların somutlaştırılmasında, kavramsal anlayışının kolaylaştırılmasında ve pekiştirilmesinde kullanılabilir.

Araştırma problemlerine yönelik çalışma süreçlerinde öğrenci seviyelerine uygun problemler hazırlanarak tüm bireylerin ilgili çalışmalara katılımı sağlanabilir.