F.6.6.1. Denetleyici ve Düzenleyici Sistemler
Önerilen Süre: 11 ders saati
Konu / Kavramlar: Sinir sistemi, sinir sisteminin bölümleri, merkezî ve çevresel sinir sistemi, refleks, iç salgı bezleri, iç salgı bezlerinin görevleri
F.6.6.1.1. Sinir sistemini, merkezî ve çevresel sinir sisteminin görevlerini model üzerinde açıklar.
a. Merkezî sinir sistemi beyin ve omurilik olarak ayrılır. Beynin bölümlerine değinilmez. Omurilik soğanı, beyincik ve omuriliğin sadece görevleri verilir.
b. Belirtilen sinir sistemi kısımlarının ayrıntılı yapısına girilmez.
c. Reflekslere ayrıntıya girilmeden değinilir.
Kazanım Bileşenleri:
- Denetleyici ve düzenleyici sistemin görevini açıklama
- Denetleyici ve düzenleyici sistemi oluşturan bölümleri belirtme
- Sinir sistemini ve görevini açıklama
- Sinir sistemini oluşturan bölümleri listeleme
- Merkezi sinir sistemi ve görevini açıklama
- Merkezi sinir sistemini oluşturan bölümleri listeleme
- Merkezi sinir sistemini oluşturan bölümleri model üzerinde gösterme
- Beyni ve görevini açıklama
- Omurilik soğanını ve görevini açıklama
- Beyinciği ve görevini açıklama
- Omuriliği ve görevini açıklama
- Çevresel sinir sistemi ve görevini açıklama
- Vücudumuzdaki iletişimin sinir sistemi ile nasıl gerçekleştiğini açıklama
- Refleksi açıklama
- Uyarı, cevap ve tepki kavramlarını örneklerle açıklama
- Doğuştan gelen refleksleri örneklerle açıklama
- Sonradan kazanılan refleksleri örneklerle açıklama
F.6.6.1.2. İç salgı bezlerinin vücut için önemini fark eder.
a. İç salgı bezlerinin yapılarına girilmez.
b. Büyüme, tiroksin, adrenalin ve insülin hormonuna değinilir.
c. Hormonal değişikliklerin ergenlik ile ilişkisine değinilir.
Kazanım Bileşenleri:
- İç salgı bezlerini ve görevlerini açıklama
- Hormon kavramını tanımlama
- İç salgı bezlerini model üstünde gösterme
- Hipofiz bezinin görevini ve bu bezden salgılanan hormonu açıklama
- Tiroit bezinden salgılanan hormonu belirtme
- Böbreküstü bezinden salgılanan hormonu belirtme
- Pankreasten salgılanan hormonları belirtme
- Testislerden salgılanan hormonu belirtme
- Yumurtalıklardan salgılanan hormonu belirtme
- Vücutta salgılanan hormonların hedef organa iletimini açıklama
- İç salgı bezlerinden salgılanan hormonları ifade etme
- Büyüme hormonunu ve görevini açıklama
- Tiroksin hormonunu ve görevini açıklama
- Adrenalin hormonunu ve görevini açıklama
- İnsülin hormonunu ve görevini açıklama
- Glukagon hormonunu ve görevini açıklama
- Testosteron hormonunu ve görevini açıklama
- Östrojen hormonunu ve görevini açıklama
- İnsülin ve glukagon hormonları arasındaki ilişkiyi açıklama
F.6.6.1.3. Çocukluktan ergenliğe geçişte oluşan bedensel ve ruhsal değişimleri açıklar.
Diğer gelişim dönemleri ve özellikleri verilmez.
Kazanım Bileşenleri:
- Ergenlik dönemini açıklama
- Çocukluktan ergenliğe geçişteki bedensel değişimleri açıklama
- Çocukluktan ergenliğe geçişteki ruhsal değişimleri açıklama
- Ergenlik döneminde kızlarda görülen bedensel değişimleri listeleme
- Ergenlik döneminde erkekler görülen bedensel değişimleri listeleme
F.6.6.1.4. Ergenlik döneminin sağlıklı bir şekilde geçirilebilmesi için nelerin yapılabileceğini, araştırma verilerine dayalı olarak tartışır.
Kazanım Bileşenleri:
- Ergenlik döneminin sağlıklı bir şekilde geçirilebilmesi için nelerin yapılabileceğini açıklama
F.6.6.1.5. Denetleyici ve düzenleyici sistemlerin vücudumuzdaki diğer sistemlerin düzenli ve eş güdümlü çalışmasına olan etkisini tartışır.
Kazanım Bileşenleri:
- Deneyleyici ve düzenleyici sistemlerin vücuttaki diğer sistemlere etkisini açıklama